> رژیم لاغری سریع <
کربوهیدرات ، از گلوکوز تا سبوس
انواع مختلفی از کربوهیدرات وجود دارد که بدن یک ورزشکار با هر کدام از آن ها رفتار ویژه ای می کند .به عنوان مثال گلوکوز و سبوس هر دو کربوهیدرات اند ولی در دو سر طیف کربوهیدرات ها هستند . گلوکوز شاخص گلیسمیک بالایی داشته و بلافاصله پس از خورده شدن وارد جریان خون شده و یک پاسخ انسولینی سریع را ایجاد می کند ، حال آنکه سبوس غیر قابل هضم بوده و وارد جریان خون نمی شود . این تفاوت در کربوهیدرات ها نشانگر اهمیت انتخاب غذایی است که ورزشکار می خورد زیرا هر غذا مناسب شرایط خاصی بوده و استفاده نابجا می تواند روی عملکرد ورزشکار تاثیر منفی بگذارد .
کربوهیدرات یا پروتیین ؟ کدام یک اهمیت بیشتری دارد ؟
گلوکوز منبع اصلی انرژی برای فعالیت عضلانی بوده و هر چقدر شدت فعالیت عضلانی بیشتر شود ، بدن تکیه بیشتری به انسولین خواهد نمود . چنانچه گلوکوز بدن تمام شود ، ورزشکار عملکردش متوقف خواهد شد . بنابراین مدیریت گلوکوز بدن ورزشکار نقش تعیین کننده ای در نحوه عملکرد و موفقیت وی خواهد داشت . ذخایر گلوکوز بدن یک فرد برخلاف ذخایر پروتیین و چربی وی محدودیت دارد و انسان ها یک ظرفیت محدودی برای گلوکوز ذر بدن خود دارند . یک فرد متوسط حدودا ۳۵۰ گرم ( ۱۴۰۰ کیلو کالری ) در ماهیچه ها و ۹۰ گرم ( ۳۶۰ کیلو کالری ) در کبد و حدود ۵ گرم ( ۲۰ کیلو کالری ) در گردش خون توان ذخیره سازی گلوکوز را دارد . هر چه حجم عضلانی بیشتری داشته باشید ظرفیت ذخیره گلیکوژن بیشتری خواهید داشت ولی درعوض نیاز بیشتری نیز به گلوکوز پیدا خواهید نمود . با وجود سال ها مطالعه ، تحقیق و بررسی بر روی اهمیت کربوهیدرات ها و نقش اساسی آن ها در تامین نیازهای استقامتی و عملکردی بدن ورزشکاران، همچنان بسیاری از ورزشکاران فکر می کنند پروتیین مهم ماده غذایی در رسیدن به موفقیت ورزشی است . اگر چه پروتیین و حتی چربی نیز در عملکرد ورزشکار موثر است ولی رسیدن مقادیر مناسب از کربوهیدرات مناسب در زمان مناسب ، تضمین کننده رسیدن کربوهیدرات به مغز و بهبود دهنده عملکرد عملکردی استقامتی ورزشکار خواهد بود . به طور کلی تمرکز ورزشکاران بر روی مصرف پروتیین بیشتر در عمل فایده کمتری برای ورزشکار خواهد داشت .
انواع کربوهیدرات ها :
> برنامه بدنسازی <
کربوهیدرات ها همگی ساختار ، عملکرد و فواید سلامتی یکسانی ندارند . واحد ساختاری کربوهیدرات ها مونوساکاریدها یا کربوهیدرات های تک مولکولی است . مونوساکاریدها ۶ کربنی بوده و تفاوت آن ها در چیدمان هیدروژنی اکسیژنی شان است . واحد متابولیک پایه سلول های بدن مونوساکاریدی به نام گلوکوز است که سایر مونوساکاریدها نیز می توانند با طی کردن مراحلی بیوشیمیایی به گلوکوز تبدیل شوند . نحوه چیدمان و قرارگیری مونوساکاریدها در کنار هم ، مبنای طبقه بندی کربوهیدرات ها است .
کربوهیدرات های ساده ( قندها ):
مونوساکاریدها و دی ساکارید ها ، کربوهیدرات های ساده را تشکیل می دهند
۳ مونوساکارید اصلی عبارتند از :
گلوکوز ( دکستروز )
فروکتوز ( قند میوه )
گالاکتوز
هر کدام از این سه مونو ساکارید خواص متفاوتی از نظر قابلیت حل شدن ، شیرین بودن و واکنش پذیری دارند و از ترکیب این سه مونوساکارید با هم دی ساکاریدها یا کربوهیدرات های دو مولکولی حاصل می شوند
۳ دی ساکارید اصلی عبارتند از :
سوکروز ( حاوی گلوکوز و فروکتوز )
مالتوز ( حاوی گلوکوز و گلوکوز )
لاکتوز ( حاوی گلوکوز و گالاکتوز )
کربوهیدرات های پیچیده ( کربوهیدرات های کمپلکس ) :
پلی ساکاریدها یا کربوهیدرات های چند مولکولی کربوهیدرات های پیچیده یا کمپلکس نیز نامیده می شوند . اگر چه کربوهیدرات های غیر قابل هضم نیز کربوهیدرات های کمپلکس نامیده می شوند ولی اغلب تحت عنوان فیبرهای غذایی نام برده می شوند .
شیرینی قندها متفاوت است ، فروکتوز شیرین ترین بوده و پس از آن سوکروز ، گلوکوز و گالاکتوز قرار می گیرند . قندها همچنین ویژگی های متفاوتی براساس حلالیت در آب و مزه و .. دارند که باعث شده هرکدام در بخشی از صنایع غذایی استفاده گردند و نوشیدنی های متنوعی با ترکیبات و نسبت های مختلف از مونوساکاریدها و دی ساکاریدها برای نیاز های متفاوت ورزشی ساخته شده اند .